YALAN HABER
Evrensel isimli yayın organında Akkuyu NGS çalışanlarının deprem bölgesine gönüllü gittikleri gerekçesiyle işten çıkarıldığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Akkuyu Nükleer A.Ş. ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından edinilen bilgiye göre, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesinde çalışan işçilerin, ‘deprem bölgesine gönüllü gittikleri’ gerekçesiyle işten çıkarıldıkları iddiaları asılsızdır. İddialar, devletlerarası bir projenin uygulanma sürecini olumsuz etkileme çabasıdır.
YALAN HABER
112 Acil binasının Hatay’daki deprem anında çöktüğü ve saat 04.17’den saat 9’a kadar neredeyse kimsenin 112’ye ulaşamadığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Hatay 112 Acil Çağrı Merkezi personeli, deprem anından saat 10.00’a kadar olan zaman diliminde toplam bin 891 adet acil çağrı karşılamış, kuyrukta kapanan bin 702 adet acil çağrıya da geri dönüş yapmış ve ilgili kurumlara ihbarları iletmiştir. Acil çağrı yoğunluğunun artışı sebebiyle saat 10.00’dan sonra sırasıyla Samsun, Ordu ve İstanbul 112 Acil Çağrı Merkezlerinden de destek alınmış, acil çağrıların karşılanamadığı ve ulaşılamaz olunan herhangi bir zaman dilimi yaşanmamıştır. ‘112 Acil, Hatay’da deprem anında çöktü ve 04.17’den saat 9’a kadar neredeyse kimse 112’ye ulaşamadı iddiası doğru değildir.
YALAN HABER
23 Derece adlı twitter hesabında Erdoğan ve Bahçeli’nin ziyaret ettiği bir vatandaşın “Allah şahit ise aileleri göçük altında kalanlar, donarak ölenler, oğlum öldü kızım öldü diyenler, ekmek, su, çadır yardımı isteyenler, kefen, tuvalet isteyenler yalan söylemiş!” dediğini iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Video izlendiğinde vatandaşın öyle bir cümlesi olmadığı görülmektedir.
YALAN HABER
Depremin ardından Kayseri'de bir alışveriş merkezinin önündeki asfalt çatlağının oluştuğu iddiası hem sosyal medyada hem de haber sitelerinde yer aldı.
DOĞRUSU NE?
2022 yılının kasım ayında çekilen fotoğraflarda da aynı çatlağın bulunduğu tespit edildi. Otoyoldaki çatlağın daha önceki yıllarda da görüntülendiği anlaşıldı. Çatlağın 23 Şubat depreminden kaynaklanmadığı anlaşıldı.
YALAN HABER
Sosyal medyada, Hatay'da meydana gelen depremin videosu paylaşılarak, "Vatanımıza saldırı anı kanıtı. İşte titanyum oklarla Hatay'ın vurulma anı. Deprem sandık, saldırı altındayız." iddiasında bulunuldu.
DOĞRUSU NE?
"Uzaydan veya gökyüzünden titanyum alaşımlı çubuklarla depremin tetiklenmesi mümkün müdür?" sorusuyla ilgili olarak Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bahadır Aktuğ, "Soğuk savaş döneminde Titanyum veya tungsten çubukların silah olarak kullanılması şeklinde bir teori ve konsept vardı. Bu gerçekte hiçbir zaman hayata geçmese de bilim kurgu filmlerinde sıkça kullanıldı. Temeli, metal alaşımlı çubukların yörünge üstünde yüksek çizgisel hıza sahip uydular tarafından yer hedeflerine karşı kullanılmasına dayanmakta. Çok hızlı olmaları nedeniyle havada imha edilmelerinin güç olması, savaş başlığı içermeden de yüksek kinetik enerji ile tahrip yeteneklerinin olması gibi nedenlerle tasarlanmış olmakla birlikte, bu ağırlıktaki çubukların yörünge yüksekliğine çıkarılması ve yörünge hızına eriştirilmelerinin güç olması nedeniyle proje pratikte hayata geçemedi. Bu tür çubukların deprem üretmek için kullanılması için diğer bir güçlük ise yer içinde derinliklere penetrasyonları. Ne kadar yüksek kinetik enerjiye sahip olurlarsa olsunlar, bu büyüklükte bir depremi yaratmak ve tetiklemek için hala çok küçük kalıyorlar. Özetle, silah sistemi olarak tasarlanan ancak çeşitli fiziksel nedenlerle hayata geçmeyen ve geçmeyecek (en azında yakın gelecekte) bir sistem ile Kahramanmaraş depremlerinin oluşturulması söz konusu değildir." şeklinde açıklamalarda bulundu.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında, maliklerin yapı denetim firmasını kendisi seçtiği ve yapı denetim ücretinin yapı denetim firmasına ödendiği iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Yapı denetim sisteminde, hangi yapı için hangi yapı denetim kuruluşunun görevlendirileceği 2019 yılından itibaren elektronik ortamda belirlenmektedir. Yapı sahibinin, müteahhidin ya da belediyenin yapı denetim kuruluşunu belirleme hakkı veya yetkisi yoktur. 2011 yılından itibaren, 4708 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun’un 5’inci maddesinin 6’ncı fıkrası uyarınca, yapı sahipleri yapı denetim ücretini Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının İl Muhasebe birimlerinde açılan emanet nitelikteki hesaplarına yatırmaktadır. Yapı denetim kuruluşunca inşaatın o andaki seviyesine ait hakediş hazırlanarak belediyeye sunulmaktadır.
YALAN HABER
HDP Grup Başkan Vekili ve Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, sosyal medyada yıkıma başlanan binalarda hayvanların kurtarılmadıklarını iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Diyarbakır AFAD ekipleri, hayvanlar için itfaiye yardımıyla kurtarma çalışmaları yapıldığını açıkladı.
YALAN HABER
Fatih Altaylı, Adıyaman’da yıkılan otelin “Ak Parti İl Başkanına ait olduğu için yayın yasağı getirildiğini” iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Ak Parti Adıyaman İl Başkanı Mehmet Dağtekin’in sahibi olduğu herhangi bir oteli bulunmamaktadır.
YALAN HABER
Ekşi Sözlük sitesinde “Suriyelilerin İsrail kurtarma ekibini taciz ettiği” iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
İlgili görüntüler izlendiğinde, çocuklar için şeker dağıtıldığı ve sonrasında el sıkışarak ayrıldıkları görülmekte olup başlığın provokasyon amaçlı açıldığı anlaşılmaktadır.
YALAN HABER
Yeniçağ gazetesi ve @Haber isimli trol hesap, Beşiktaş'taki okulun güçlendirilmesine Kaymakamlığın izin vermediğini iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Beşiktaş Kaymakamlığı yaptığı açıklama ile ortaya atılan bu iddiayı yalanladı.
YALAN HABER
Edip Yüksel, TSK’nın deprem bölgesinde Komando Marşı okuduğunu iddia etti.
DOĞRUSU NE?
Video, 6 sene önceki terör operasyonları sırasında paylaşılmıştı.
YALAN HABER
Bazı sosyal medya hesaplarında İtalyanların Hatay’da sahra hastanesi kurdukları fakat devlet yetkililerinin bundan haberi olmadığı iddia edildi.
DOĞRUSU NE?
Yaklaşık 1 hafta önce sahra hastanesinin ekip şefi Mario Raviolo, AA muhabirine açıklama yaptı. Hastaneyi kurmaya başladıklarından sonra bölge halkının ve Türk yetkililerin kendilerine gösterdiği yakınlığa ve kurulum çalışmaları sırasındaki yardım önerilerine ilişkin Raviolo, “Buraya geldikten sonra mükemmel insanlarla karşılaştık. Hastane kurulurken nasıl yardımcı olabiliriz diye soruyorlardı.” ifadelerini kullandı. Ekibinin bir ay boyunca Antakya’da görev yapmayı planladığını sonrası için de Türk makamlarının kararına göre istenirse daha uzun süre hastanenin hizmet vermeye devam edebileceğini kaydeden Raviolo, görev süreleri bittikten sonra da sahra hastanesini Türk makamlarına teslim edeceklerini aktardı.
Öte yandan Burdur Valisi Ali Arslantaş, kurulan hastaneden bölgedeki yetkililerin haberi olmadığına dair iddialarla ilgili açıklamada bulunarak, bu tarz asılsız açıklamaların bölgede büyük gayretle çalışan, emek veren tüm görevlilerin şevkini kırdığını belirterek, iddiaların asılsız olduğunu açıkladı.
YALAN HABER
Bir sosyal medya kullanıcısı trol, İngilizce olarak yaptığı bir paylaşımda, Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra bir kişinin “depremde enkaz altında kalanları kurtardığı gerekçesi ile bir köpeğin patisini öptüğü” yönünde bir paylaşımda bulundu.
DOĞRUSU NE?
Türkiye'deki depremle alakası olmayan fotoğrafın gerçeği yansıtmadığı, iki ayrı fotoğrafın birleştirilmesi sonucu oluşturulduğu görüldü.
Fotoğraflardan biri, hayvan hakları savunucusu ve Animal Spirit isimli kilisenin kurucusu Rahip Tomasz Jaeschke'ye aittir. Fotoğraf, kiliseye ait internet sayfasında da paylaşılmıştır. Diğer fotoğraf ise Iran'da çekilmiştir.
YALAN HABER
Kemal Kılıçdaroğlu, Kahramanmaraş depremleri sonrası hükümetin depremzedelere çadır, konteyner ve mobil duş-tuvalet götüremediğini iddia etti.
DOĞRUSU NE?
İddianın aksine an itibariyle deprem bölgesinde 800 bine yakın afetzede hükümet tarafından ulaştırılan konteyner ve çadırlarda kalmaktadır.
YALAN HABER
CHP’li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş'ın sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'ın bölge halkına yardım ettiğini duyurarak kendisine teşekkür etti. Açıklamada, "Dünyanın her yerinden desteği yanımızda görmek bizleri umutlandırıyor. Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'a, yaşadığımız deprem felaketi sonrası şehrimize katkılarından dolayı teşekkür ediyorum." ifadeleri kullandı.
DOĞRUSU NE?
Yardımı yapan kişinin "Afrika Prensi" lakaplı Gana'lı bir girişimci olan Nana Kwame Bediako olduğu görülüyor. Bediako'nun aynı lakapla kullandığı sosyal medya hesabında paylaşım yaptığı görülüyor.